به هفت اثر برتر معماری و مجسمه سازی دوران باستان اطلاق میشود. این هفت اثر ظاهراً اولین بار توسط یک فنیقیایی یونانیالاصل به نام آنتیپاتروس در قرن دوم پیش از میلاد در یک کتاب ثبت شدهاست. مشخص نیست که این فرد خودش این آثار را دیدهاست یا نه. به هر حال آنچه مسلم است این است که وی در زمانی میزیسته که تمام این شاهکارهای هنری سالم و موجود بودهاند و او نمیخواست ویرانهها را به همعصران خود معرفی کند نکته دیگر در مورد این آثار انتخاب عدد هفت برای تعداد آنهاست. دلیل این امر هم مقدس بودن این عدد است. عدد هفت چه در گذشته و چه در حال، برای انسان محترم و مقدس بوده بطوریکه تقریباً در هر گونه تقسیم بندی به این عدد توجه شدهاست. مانند هفت روز هفته، هفت هنر، هفت خدای یونان باستان و... چندین دهه بعد از آن، تاریخ نگاران یونانی درباره بزرگترین بناهای تاریخی دوران خود شروع به نوشتن کردند. از جمله کالیماکوس (Callimachus) - که در ??? تا ??? قبل از میلاد میزیست - سر کتابدار کتابخانه اسکندریه، «مجموعهای از عجایب جهان» را تهیه کرد. امروزه، تنها چیزی که درباره این مجموعه میدانیم، همین عنوان آن است و بس، به این دلیل که این کتاب نیز در آتشسوزی بزرگ کتابخانه اسکندریه از بین رفت. فهرست نهایی عجایب هفت گانه در قرون وسطا تکمیل شد. این فهرست شامل چشمگیرترین بناهای تاریخی جهان باستان بود که از بعضی، شواهد بسیار اندکی در دست بود و تعدادی نیز اصلاً باقی نمانده بودند. آثار کنده کاری هنرمند هلندی مارتن ون هیمسکرک (Marten Van Heemskerck) و کتاب تاریخ معماری یوهان فیشر ارلاخ (Johann Fischer von Erlach) از قدیمیترین منابعی هستند که در آن به این فهرست عجایب هفت گانه اشاره شدهاست. شواهد باستانشناسی از بسیاری از اسرار تاریخی که قرنها عجایب هفت گانه را احاطه کرده بودند، پرده برداشتهاست. عجایب هفت گانه برای سازندگانشان نمادهایی از مذهب، اسطوره شناسی، هنر، قدرت و علم بودند و برای ما، آنها شواهدی از توانایی انسان هستند. از زمانهای بسیار قدیم تا کنون، فهرستهای متعدد و متفاوتی از عجایب هفتگانه به نگارش درآمدهاست. فهرست اروپا-محور مذکور بدین قرار است: اهرام ثلاثه مصر (هرم خوفو): هرم خوفوبزرگترین هرم در بین اهرام سه گانه وقدیمی ترین بنا در میان عجایب هفت گانه است که در حال حاضر پابرجا می باشد.این هرم 300 متری ساخت دست بشر دنیای باستان تا قبل از برپایی برج ایفل درسال1889 به مدت 4400 سال بلندترین بنای جهان به شمار می آمده است.درساخت هرم خوفو از سنگ های فوق العاده حجیمی استفاده شده است. سطح خارجی سخت وزمختی که امروزه ما از این هرم مشاهده می کنیم در حقیقت مقبره فرعونی بنام خوفو بوده که در آن روزگار پوشیده شده از سنگ های آهکی صیقل داده شده زیبای بوده است .با سرقت سنگهای با ارزش هرم خوفو توسط فرمانروایان بعدی رفته رفته تا 5 درصد از ارتفاع هرم کاسته می شود و به ارتفاع کنونی آن یعنی 138 متر می رسد . هرم خوفو دارای سه اتاق دفن اجساد بوده اتاق تحتانی محل دفن فرعون اتاق میانی محل دفن ملکه و اتاق فوقانی جهت گمراهی دزدان و حفظ اشیاء گرانبهای هرم بوده است باغ های معلق بابل در عراق: باغ های معلق بابل درعراق یکی از بحث انگیزترین ومرموزترین عجایب هفتگانه است چرا که هنوز برخی از باستان شناسان دروجود داشتن آنها دچارشک وتردید هستند. سال ها پس از به دست آمدن اسناد موثق و بررسی دقیق خرابه های برجا مانده ازآن ایام وجود این باغ ها تا حدود زیادی اما درمقیاس کوچکتر ازآنچه تصور می رفت به اثبات رسید. پاسخ به این سوال که علت ساخت چنین باغ هایی اصولا"چه بوده همچنان درهاله ای از ابهام است؟ اما آنچه از قرائن و شواهد به دست آمده این است که : شاه نبو چادنزاردوم که دارای شهرت مذهبی نیز فرمان ساخت این باغ های عجیب را برای اولین بار و به دلیل رهایی وخشنودی همسرش از دلتنگی برای سرزمین پدریش صادر می کند. این تپه های مصنوعی بی مانند سبز و خرم که مملو از درختان وگل های زیبا ورنگارنگ بوده تا حدی توانسته اند از تالم خاطر واندوه ملکه بکاهند. روایات دیگر حکایت از آن دارند که این باغ به دستور یکی از ملکه های قدرتمند سرزمین آشوروبه جهت تفریح وسرگرمی بنا گردیده اند وسایر اسناد تاریخی حاکی از ساخت این باغ ها توسط دیگر شاهان قدرتمند آشور هستند مجسمه زئوس در المپیا: مجسمه زئوس رب النوع یونانی واقع در کوه المپ یکی از عظیم ترین مجسمه های جهان است.این اثرکم نظیر در سال 450 قبل ازمیلاد به دست فیدیاس سنگتراش خالق مجسمه مشهور آتنا الهه یونانی- واقع درمعبد پارتنون آتن - ساخته شد. بدنه ی این مجسمه ازعاج فیل وردا وموهایش از طلای ناب و برای ساخت سریر مزین به طلا و جواهرات زئوس از چوب درخت سرواستفاده شده بود.فیدیاس به خاطر نشان دادن هرچه بیشتر اقتدارونیرو مندی زئوس عمدا"ارتفاع مجسمه را به 12 مترمی رساندبه طوری که سر مجسمه با سقف معبدبرخورد می کرد.معبد64 متری زئوس بابرخورداری ازسبک معماری یونان باستان و داشتن 72ستون بیرونی وسنگتراش هنرمندانه وزیبای کف ظاهری فوق العاده خیره کننده داشته است.مجسمه زئوس پس از850 سال پایداری سرانجام توسط یونانی ها به استانبول منتقل می گرددوپس از وقوع آتش سوزی مهیبی که در محل جدید اتفاق می افتدبرای همیشه از صحنه روزگارمحو می شود. معبدآرتمیس درافوسوس ترکیه: معبد آرتمیس درافوسوس یکی اززیباترین بناهای دنیای قدیم به شمار می آید.بنای مذکور با داشتن 100 ستون مرمرین زیبا که ارتفاع هرکدام به15 مترمی رسیدیکی ازعجایب هفت گانه عالم به حساب می آید. معبد آرتمیس با وسعتی چند برابر آکروپلیس با از سر گذراندن فرازوفرودهای بسیار در طی تاریخ به سال 550 میلادی برای نخستین بارطعمه حریق می گردداما بسیارزیباترومجلل تر بازسازی میشود.این معبد برای دومین مرتبه توسط شخص بد سرشتی بنام هروستراتوس که برای ماندگاری نامش درآن روزگار اقدام بدین کار می کند طعمه آتش می شود در نهایت پس از بازسازی مجدد در 262 پس از میلاد بر اثر هجوم بربرها برای همیشه از صحنه روزگار محو می شود . مجسمه عظیم الجثه رودس در یونان: ارتفاع این مجسمه با احتساب پایه ی آن به اندازه یک ساختمان 15 طبقه امروزی بوده است . این مجسمه شاهکاری در معماری به شمار می آ ید که بر روی جزیره رودس در حدود 280 سال قبل از میلاد بنا نهاد شده است . هیچ کس به درستی نمی داند که این مجسمه شبیه به چه بوده و دقیقا درکجا قرار داشته است .دراین باب نظریات بسیاری وجود دارد اما عمومی ترین نظریه آن است که مجسمه رودس در ورودی لنگرگاهی بنا شده بود و پاهای مجسمه در دو طرف قرارداشته به طوری که کشتیها از بین پاهای آن عبورمی کردند .این فرضیه تاحدودی نیز مشکلات غیر قابل حل در آن قرن را مطرح می کند . طبق قرائن در زمان احداث این مجسمه اوضاع اقتصادی بندر مورد نظر نیز با رکود بی سابقه ای روبه رو میگردد . این مجسمه یکی از عجایب هفتگانه دنیای قدیم به شمار میآید که برای مدت کوتاهی در حدود 53 سال پا بر جا بوده است . این مجسمه در نها یت توسط زلزله ای مهیب از هم فرو پاشید. فانوس اسکندریه: فانوس اسکندریه یکی از برجسته ترین شاهکارهای روزگار باستان بوده است .ارتفاع تقریبی بنا در آن روزگار به اندازه ی یک ساختمان 40 طبقه امروزی بوده و قریب 16 قرن پا برجا مانده است . فانوس اسکندریه بر خلاف دیگرعجایب ششگانه دارای موارد عملی بسیاری بوده است از آن جمله کمک به کشتیها در راه یابی صحیح و پهلو گیری بی خطر در کنار اسکله ها ونیز به وجودآوردن امکان تشخیص هر چه بهتر کشتیهای جنگی دشمن توسط قوای نظامی . آنچه مسلم است فانوس بدلیل برخورداری ازساختاری سخت ومستحکم توانسته است به مدت 1600 سال پا بر جا بماند اما وقوع زلزله های پی در پی و طوفانهای دریایی مهیب زمستانی سر انجام مقاومت بنا را در هم می شکند . روشنایی برجهای فانوس که در بخش فوقانی آن قرار داشتند به هنگام شب توسط آتش ودر طول روز با تابانیدن نور خورشید توسط آیینه ای بزرگ فراهم می گشته است. بنابر قرائن بدست آمده توسمی اول سردار نامی اسکندر کبیر در اوایل قرن سوم پیش از میلاد فرمان ساخت بنای فانوس را بنام اسکندر مقدونی صادر می کند وسر انجام پس از25 سال پسرش توسمی دوم موفق به تکمیل واتمام بنا می گردد. ساختمان فانوس اسکندریه دارای سه بخش بوده: قاعده مستطیل شکل تحتانی بخش میانی هشت وجهی وقسمت فوقانی استوانه شکل که در برگیرنده ی برج های دوگانه در راس بوده است.ارتفاع تقریبی فانوس اسکندریه100تا180مترتخمین زده می شود که تا قبل از ساخت برج ایفل در فرانسه به سال 1889 دومین بنای مرتفع عالم پس از اهرام ثلاثه مصر به شمار می آمده است. مقبره ی هالیکارناسوس درترکیه: یکی دیگر از عجایب هفتگانه عالم باستان مقبره زیباوپرشکوه هالیکارناسوس در ترکیه است. سقف این مقبره در زمان خود با مجسمه های بسیارزیبا و خیره کننده ای ازاسبهای ارابه شاه ماسالوس وهمسرش ملکه آرتمیسیا دراوج شکوه وعظمت مزین بوده است.ارتفاع این مقبره ی مرمرین به اندازه ی یک ساختمان 14 طبقه امروزی می رسیده است. ملکه آرتمیسیا در سال 353 قبل از میلاد فرمان ساخت بنای مقبره ی همسرش را در دامنه کوه مشرف به ماسالوم وخلیج منتهی به آن صادر میکند. ملکه برای ارج نهادن به مقام شامخ همسرش جهت ساخت مقبره از مشهورترین وبرجسته ترین معماران و هنرمندان خویش مدد می جوید. قرائن نشانگر آن است که شاه ماسولوس تنها یک حکمران ایالتی در قلمرو وسیع امپراطوری ایران باستان در2300 سال پیش بوده است. ملکه آرتمیسیا تنها دو سال پس از وفات همسر محبوبش زنده می ماند جنازه ی اورا کنار همسرش در مقبره ی هالیکارناسوس به خاک می سپارند. این بنا نیز در حدود 17 قرن پابرجا می ماند ودر 1400 سال بعد از میلاد بر اثر وقوع چندین زلزله ی شدید درهم فرو می ریزد.
تهیه فهرست کامل عجایب هفت گانه در اصل حدود سده دوم پیش از میلاد کامل شدهاست و اولین اشاره به تهیه این مجموعه مکتوب در کتاب تاریخ هرودوت آمدهاست که به سده ? پیش از میلاد مربوط برمیگردد.
قالب وبلاگ : قالب وبلاگ |